مقاله در مورد كودك و لكنت زبان

لینک و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 8 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏كودك و لكنت زبان ( قسمت نوزدهم )
‏در قسمت قبل به اين مطلب پرداختيم كه چگونه مي توان نسبت به لكنت كودك برخورد ‏مناسب و مطلوب داشت.
‏در مواقع مقتضي ، توصيه هاي مستقيمي به كودك ارائه نماييد.
‏بعد از اين كه ‏كودك سؤال كرد : “چرا لكنت دارم”؟ ممكن است بپرسد: “چطور مي توانم جلوي لكنت خودم ‏را بگيرم”؟ در اين هنگام بهترين توصيه اين است كه به او بگوييد: “خيلي تقلا نكن” و ‏يا ، “سعي كن راحت و آرام باشي ، به خودت اصلاً فشار نياور و عضلات دست و صورت خودت ‏را سفت نكن” . يكي از والدين اين مسئله  را با گره كردن مشت خود و فشار دادن آن و ‏سپس باز كردن تدريجي و آهسته مشت خود و رها كردن انگشتان ( حالت آرام ) ، در حالي ‏كه صدايي از دهانش ( مثل اف يا آه ه ) خارج مي شد نشان مي داد . شما هم مي توانيد ‏دو طريق مختلف در صحبت كردن را به كودكتان نشان دهيد. 1- با زحمت و تقلا صحبت كردن ‏كه اضطراب فرد را افزايش مي دهد و اختلال كلام را بيشتر مي نمايد و 2- خيلي راحت و ‏نرم و روان و آسان حرف زدن و صداها و كلمات را ادا كردن .
‏بايد به كودك بقبولانيد كه اگر چه او نياز دارد كه صداها يا كلمات را تكرار كند ‏، بهتر است خيلي راحت و آرام اين كار را انجام دهد و به خودش فشار نياورد. چرا كه ‏همين تقلا كردن هاست كه نارواني او را بدتر مي كند. اگر كودك بگويد كه من نمي توانم ‏جور ديگري صحبت كنم ، فرصت لازم را به او بدهيد تا راه آسان و راحت صحبت كردن را ‏ياد بگيرد. اما مهمتر از همه ي اينها ، به خاطر داشته باشيد كه وقتي كودك نمي تواند ‏و يا نمي خواهد مطابق توصيه هاي شما عمل كند، ناراحت و برانگيخته نشويد.
‏به كودك خود نگوييد كه چطور لكنت نداشته باشد . توصيه هايي از قبيل : ” يك نفس ‏عميق بكش” ، “قبل از صحبت كردن اول فكر كن ببين چه مي خواهي بگويي” و يا “آهسته حرف ‏بزن” و… مشكل كودك را لااقل از سه جهت بيشتر مي كند: اول اين كه اين فكر به كودك ‏القا مي شود كه اگر او كارها را درست انجام مي داد ، ديگر لكنت نداشت ؛ ثانياً اين ‏توصيه ها سبب مي شود كه كودك به دليل آنكه نتوانسته است آنها را به خوبي به كار ‏ببندد احساس گناه نمايد ؛ و بالاخره اين قبيل رهنمودها غالباً موجب به وجود آمدن ‏رفتارهاي زايد و اضافي در كودك شده ، نه تنها باعث ناراحتي و پريشاني خاطر او و ‏مخاطبانش مي گردد، بلكه عامل مهمي براي بيشتر به تأخير افتادن رواني كلام او مي ‏شود.
‏با تشويق كودك به صحبت كردن ، ترس ها و دلسردي هاي او را كم كنيد
‏يكي از ‏بهترين روش ها براي اين منظور آن است كه كودك را ترغيب و تشويق نماييد تا درباره ‏دلسردي ها و سرخوردگي ها ، ترس ها ، نگراني ها و اضطراب هايش صحبت كند . اين بدان ‏معناست كه شما بايد خودتان را آماده كنيد تا بدون آنكه بخواهيد انتقادي از كودك ‏بكنيد و يا رفتارش را تكذيب نماييد ، كاملاً احساسات او را درك كنيد و بپذيريد ، ‏بدون توجه به اين كه احساسات او از نظر شما چقدر غيرمنطقي و نامعقول باشد. خاطرتان ‏باشد كه اين قبيل احساسات كودك نشانه هايي از ضعف و يا بي كفايتي او نيست، اينها ‏نشان مي دهند كه كودك شما يك انسان است. يكي از والدين با بازگو كردن تجارب خودش در ‏گذشته و حال در مورد ترس ، توانسته بود اين فكر را به كودك بقبولاند كه هر كسي از ‏بعضي چيزها ترسيده ، و يا مي ترسد، بنابراين اشكالي ندارد كه آدم از چيزهاي خاصي ‏بترسد ، اما آنچه مهم است اين است كه ما مي توانيم ياد بگيريم كه ميزان ترسمان را ‏كاهش دهيم.
‏بسياري از ترس هاي كودك ممكن است ارتباط مستقيمي با صحبت كردن او نداشته باشد ، ‏اما همه اينها در مجموع مي توانند بر رفتار كودك تأثير بگذارند و باعث شوند كه او ‏بيشتر دچار درنگ و وقفه زبان گردد و يا از صحبت كردن گريزان باشد . گفت و گو با ‏كودك درباره ترس هاي او و اطمينان دادن به وي كه شما او را با همه وجود مي پذيريد و ‏دوست داريد ، موجب خواهد شد كه تأثيرات منفي ترس هاي كودك به طور قابل ملاحظه اي از ‏بين برود.
‏حمايت بيش از حد از كودك
‏سعي كنيد با حمايت هاي بيش از حد و افراطي باعث ‏افزايش ترس هاي كودك نشويد، درست نيست كه همه كارهاي كودك را شما برايش انجام دهيد ‏و يا برنامه زندگي كودك را به گونه اي تنظيم نماييد كه ديگر لازم نباشد كه او صحبت ‏كند! اگر كودك دوست دارد با تلفن صحبت كند، او را در اين مورد تشويق و ترغيب ‏نماييد. به خاطر داشته باشيد كه حمايت هاي بيش از حد از كودك ، نهايتاً لكنت زبان و ‏ترس او را از صحبت كردن بيشتر مي كند.
‏به تدريج با علت يا منبع ترس هاي كودك آشنا شويد و با آن برخورد ‏نماييد.
‏شما مي توانيد به طرق مختلف با ترس هاي كودك برخورد نماييد. بسياري از ‏والدين براي اين كه كودكشان از تاريكي نترسد ، ترتيبي مي دهند كه به هنگام خواب ، ‏يك چراغ كم نور ( چراغ خواب ) در محل خواب كودك روشن باشد. البته كوشش كنيد ريشه ‏هاي ترس كودك را در محيط خانه بيابيد. مثلاً سعي نماييد كه علل ترس كودك را در پله ‏هاي خانه پيدا كنيد . براي اين كار ، با كودك همگام شويد و وقتي كه او در مسير پله ‏ها از خودش ترس نشان مي دهد ، موقتاً توقف نماييد. سپس مجدداً وقتي كه او آماده است ‏، به طرف منبع ترس حركت كنيد . هرگز به كودك فشار نياوريد و اجبار نكنيد كه راه ‏برود و يا كاري بكند.  كاملاً صبور و پرتحمل باشيد و اصلاً عجله نكنيد . در يكي از ‏خانواده ها ، به هنگام آمدن مهمان ، كودك آنها از اين اطاق به آن اطاق فرار مي كرد، ‏مادر كودك سعي كرد اين مسئله  را به نحو مطلوبي حل كند. يك روز وقتي كه مهمان ها ‏وارد شدند، صبر كرد تا آنها كاملاً در جاي خودشان بنشينند و سر صحبت را باز كنند، ‏آنگاه رو به در اطاق كرد ، كودك را صدا زد و گفت : بيا اين چيز را بگير. وقتي كه ‏كودك وارد شد ، مادر مقداري از كيكي را كه براي مهمانان آماده كرده بود به او داد و ‏بدون صحبت ديگري اجازه داد كه كودك از اطاق مهمانان خارج شود. در دفعات بعد ( ‏مهماني هاي بعدي ) كودك آماده شده بود كه وارد اطاق مهمانان شده ، قدري روي پاي ‏مادر بنشيند و سپس با گفتن خداحافظ به بيرون برود. لذا با اين روش مسالمت آميز ، ‏ترسي كه كودك از ديدن مهمانان يا غريبه ها داشت، به تدريج برطرف شده بود.
‏برخورد شما با سرخوردگي هاي كودك
‏اگر كودك شما به دفعات و مواقع مكرر و به ‏طور خيلي جدي ، با وقفه و لكنت زبان مواجه شده و مي شود ، به احتمال زياد احساس ‏شديدي از سرخوردگي و ناكامي خواهد داشت. بسياري از والدين ، روشهاي مختلفي را كه در ‏اين زمينه به كار بسته و مؤثر واقع شده است ، توضيح مي دهند. يكي از والدين ، پسر ‏بچه اش را ترغيب كرده بود تا آنجا كه مي تواند و هر چه محكم تر ، آنقدر به عروسك ( ‏دلقك پلاستيكي ) باد شده خود مشت بزند تا كاملاً راحت بشود. يكي ديگر از والدين در ‏اين شرايط با كودكش خلوت كرده ، در جو بسيار صميمي با او صحبت نمود و بدون اين كه ‏كودك را تكذيب كند، تنها با اطمينان بخشيدن به او ، در اين مورد كه احساساتش را ‏كاملاً درك مي كند ، اجازه داد تا كودك هر چه كه مي خواهد بگويد. اشتغال كودك به ‏فعاليت هايي كه ارتباطات در آن عمدتاً غير كلامي است ، و نيز تمرينات و ورزش هاي ‏خارج از منزل مي تواند در كاهش تنش و اضطراب و از بين بردن احساس سرخوردگي كودك ‏مؤثر واقع شود.
‏و اينك آخرين توصيه ما ……
‏براي اين كه كودك شما بتواند تا آنجا كه ‏مقدور است از رشد عادي رواني كلامي برخوردار گردد. نظريات و توصيه هاي بسياري را ‏مطرح نموديم . در پيروي از توصيه هاي ما سعي كنيد همت بيشتري به خرج داده ، كمي ‏جامع تر و جدي تر عمل نماييد. به حداقل عمل اكتفا نكنيد. به راههايي فكر كنيد كه هر ‏چه بيشتر بتوانيد خودتان را در اختيار كودك قرار دهيد نه اين كه با نامهرباني و ‏مأيوسانه و صرفاً به خاطر اين كه كودك شما لكنت دارد، عقب نشسته و هيچ كار مثبتي ‏نكنيد ، بلكه فقط به اين دليل كه مصاحبت شما با كودكتان براي هر دوي شما نشاط آور و ‏لذت بخش است به او نزديك و نزديك تر شويد. در مصاحبت با كودك به دنبال تشكر و ‏قدرداني او نباشيد. يادتان باشد كه شما لطفي در حق كودك خودتان نمي كنيد كه از او ‏انتظار تشكر و سپاسگزاري داشته باشيد ، بلكه اگر كاري براي او انجام مي دهيد ، به ‏حساب حقي بگذاريد كه او به عنوان فرزند شما از آن برخوردار است.
‏اگر احساس مي كنيد كه توصيه هاي ما براي اقداماتي كه در نظر داريد انجام دهيد ‏كافي نيست ، مي توانيد از متخصصان آسيب شناسي گفتار و يا گفتار درمانگران مجرب ‏درباره روشهايي كه مناسب شرايط خاص كودك شماست ، سؤال كنيد. اگر شما با توجه به ‏توصيه هاي ارائه شده و وضعيت خاص كودكتان ، روش مطلوب تري را در نظر بگيريد، ‏احتمالاً كارآيي بيشتري مي تواند داشته باشد . اما همواره سعي كنيد اصولي را كه ‏براي برقراري ارتباطي مفيد و سازنده بين شما و كودكتان شرح داديم، در نظر داشته ‏باشيد.
‏با مطالعه پيشنهادها و توصيه هاي ما ، ممكن است تعجب كرده باشيد از اين كه ما ‏بيشتر از شما انتظار داريم كه تغييراتي در رفتار خودتان ايجاد كنيد تا در كودك ! ‏بله كاملاً حق با شماست ، ما مطمئن هستيم با مهارت و علاقه خاصي كه شما به  توصيه ‏هاي ما عمل مي كنيد ، روشن خواهد شد كه چقدر كوشش هاي شما موفقيت آميز است. در واقع ‏ارتباط ظريف و لطيف كودك و والدين را نمي توان با قواعد ساده اي تبيين نمود و همين ‏طور رابطه كودك شما و گفتار درمانگري كه سعي مي كند به او كمك كند، در قالب فرمول ‏هاي مشخصي نمي گنجد. ما بر اين باور هستيم كه شخص شما مشكل ترين ، اساسي ترين و مهم ‏ترين نقش را در اصلاح گويايي كودك بر عهده داريد ، چرا كه به عنوان اولياي كودك ‏هميشه با نتيجه يا حاصل تصميمات خود مواجه هستيد و  مسئوليت نهايي امور زندگي بر ‏عهده شماست.
‏ديدگاه هايي كه در اين مبحث مطرح كرده ايم ، به طور  ريشه اي و اساسي با مسئله  ‏لكنت زبان و بسياري ديگر از مسائل انساني در ارتباط است. اينك ما مطمئن هستيم كه ‏كوشش متعهدانه
‏كودك و لكنت زبان ( قسمت هجدهم )
‏در قسمت قبل چند توصيه به والديني داشتيم كه كودك لكنتي داشتند.
‏نسبت به لكنت كودك واكنش داشته باشيد.
‏بيشتر اوقات ، سعي كنيد اصلاً واكنشي ‏در برابر لكنت كودك نشان ندهيد! به گونه اي كه گفته شود واكنش شما نسبت به لكنت ‏كودك همانند عكس العمل شما نسبت به صحبت هاي عادي و روان اوست. لكنت مي تواند به ‏صورت يك مسئله  مزاحم و پريشان كننده براي كودك درآيد . در اين صورت بي توجهي كامل ‏از طرف شما نادرست خواهد بود . در اين حالت سعي كنيد بدون ابراز هرگونه انتقاد يا ‏دلسوزي و يا حتي حالتي از تعجب ، به او نشان دهيد كه متوجه نحوه صحبت او شده ايد. ‏لازم نيست به كودك بگوييد كه او بايد كاري درباره آن بكند ، شما مي توانيد خطاب به ‏او بگوييد : واقعاً در گفتن آن كلمه گير كرده بودي ؟ يا خيلي به زحمت افتادي تا اون ‏كلمه را بگي ؟ و يا ، اصلاً خنده دار نيست، مگه نه ؟ اين قبيل اظهارات بايد به ‏عنوان واقعيت هاي موجود تلقي گردد. در مواقع ديگر با نگاهي متبسم به كودك بگوييد : ‏بعضي وقت ها كلمه ها خيلي راحت از دهان آدم بيرون نمي آيند . گاه تركيبي از صداها ، ‏و طول و ترتيب زماني صحبت هاي كودك خنده دار مي شود ، در اين حالت به اتفاق بخنديد ‏و بعد براي مدتي با كودك صحبت كنيد. حتي شما مي توانيد تا حدودي ( خيلي كم ) دلسوزي ‏محبت آميز خودتان را هم به او نشان دهيد. چگونگي تغيير تن و آهنگ صداي شما و ترتيب ‏زماني اين واكنش ها بسيار حياتي هستند. ما بعضاً در مراكز گفتار درماني با والديني ‏مواجه مي شويم كه به خوبي ياد گرفته اند چگونه با اين مشكل به نحو بسيار زيبايي ‏برخورد نمايند. مادري احساس نگراني و ترس خود را از لكنت كودك به نگرشي از تحسين و ‏تشويق نسبت به پسرش تبديل كرده بود، زيرا او به رغم لكنت شديد زبانش ، توانسته بود ‏ارتباط كلامي مستمري با ديگران برقرار نمايد. اين نوع تحسين واقعاً در صداي اين ‏مادر منعكس بود.
‏ما اذعان داريم كه براي شما بسيار دشوار است كه نگراني و احساس تأسف خودتان را ، ‏زماني كه كودك شما با لكنت تقلا مي كند، بروز ندهيد ؛ اما سعي كنيد كه بر نگراني و ‏اضطراب شما چيزي اضافه نشود. ممكن است لازم باشد قبل از آنكه مطابق آنچه ما توصيه ‏نموده ايم عمل نماييد ، سعي كنيد براي مدتي احساسات دلسوزانه خودتان را در مورد ‏كودك سركوب نماييد. نظر ما اين است كه بگذاريد اين احساسات به صورت نگرش مثبت و ‏علاقه و محبت سازنده شما نسبت به كودك جلوه گر شود و كودكتان را به مراتب بيش از يك ‏لكنتي ببينيد. مسئله لكنت زبان كودك يك بعد فوق العاده كوچك از ابعاد گوناگون و ‏يكپارچه وجود اوست! در واقع لكنت مسئله كوچكي است كه بايد براي درمان آن تلاش كرد ، ‏درست مثل شب ادراري و يا انگشت مكيدن كودك . در ارتباط با اين اختلالات بايد بسيار ‏ظريف و حساس عمل كرد.
‏با كودك درباره لكنت زبانش صحبت كنيد.
‏بعضي از كارشناسان آسيب شناسي گفتار ‏ممكن است مدتها با والدين كودكاني كه لكنت دارند همكاري كنند ، بدون آنكه به خود ‏كودك درباره لكنت زبان چيزي بگويند . به هر حال وقتي كه كودك نزد گفتار درمانگر مي ‏رود، احتمالاً لازم است كه به او گفته شود، علت مراجعه به مركز گفتار درماني اين ‏است كه او در صحبت كردن كمي مشكل دارد ، يعني دچار وقفه زبان مي شود .
‏در هر صورت ضروري است كه يك كارشناس مجرب با گوش دادن به نحوه صحبت كردن كودك ، ‏مشكل او را ارزيابي كند و راههاي كمك به وي را ارائه نمايد. كودك ممكن است درباره ‏نحوه صحبت كردن خود سؤالاتي داشته باشد ، مثلاً بپرسد : من چرا نمي توانم خوب حرف ‏بزنم ؟  چرا وقتي مي خواهم حرف بزنم زبانم بند مي آيد و يا اين كه بگويد : چرا من ‏اين گونه هستم ؟ در مواقع ديگر ، وقتي كه متوجه مي شويد چهره كودك فوق العاده گرفته ‏و پريشان است، احتمالاً اين امر حاكي از نياز او به عكس العمل مثبت ، توجه و محبت ‏شماست. ممكن است احساس كنيد كه كودك در اين انديشه است كه به نحوي لكنت خودش را ‏پنهان نمايد. در اين صورت نيز اگر شما خيلي راحت و بدون تشويش درباره لكنت با او ‏صحبت كنيد ، بسيار سودمند خواهد بود .
‏پاسخ به اين سؤال كودك كه : “چرا من لكنت دارم”؟ يكي از مشكل ترين كارهاي شماست . ‏اما شما مي توانيد با توضيحي كوتاه ، به بهترين نحو ممكن او را قانع ‏نماييد.‏در اينجا يك نمونه از پاسخ هايي كه شما مي توانيد به كودك بدهيد ‏ارائه مي شود:
‏همه ي ما به هنگام صحبت كردن ، بعضي وقت ها گير مي كنيم و نمي توانيم راحت حرف ‏بزنيم . بعضي از ما خيلي بيشتر از ديگران دچار گير و وقفه زبان مي شويم. البته بچه ‏هاي كوچك مثل شما بيشتر دچار مكث شده و يا زبانشان مي گيرد، علتش هم اين است كه ‏آنها هنوز دارند صحبت كردن را ياد مي گيرند. بچه هاي كوچك در راه رفتن و دويدن هم ‏بعضي وقت ها مي لغزند و زمين مي خورند . اما خيلي از بچه ها وقتي كه در صحبت كردن ‏با مشكل روبرو مي شوند و گير مي كنند زيادي به خودشان فشار مي آورند و تقلا مي كنند ‏، اين تقلا كردن ها و فشارها ، صحبت كردن آنها را بدتر مي كند.
‏با جلب توجه كودك به لغزش هاي كلامي خودتان ، وقتي كه اتفاق مي افتند ، مي ‏توانيد به او كمك كنيد تا واقعاً باور نمايد كه همه ما بعضي وقت ها در صحبت كردن ‏دچار مشكل مي شويم و هميشه نمي توانيم روان و سليس حرف بزنيم .
‏به هر سؤالي كه كودك مطرح مي كند و متضمن اين نكته است كه آيا در او اشكالي وجود ‏دارد يا نه ، پاسخ شما بايد كلمه نه باشد و به دنبال آن شرح كاملي از چگونگي بروز ‏لكنت ارائه بدهيد. از اين فرصت ها استفاده كنيد و بار ديگر به او اطمينان بدهيد كه ‏اشكالي ندارد وقتي كه احساس مي كند نمي تواند به راحتي صحبت كند ، دچار گير زبان ‏بشود. هدف اصلي اين است كه تا حد ممكن براي كودك توضيح بدهيد . سعي كنيد توضيحات ‏شما بسيار ساده باشد و از حالات هيجاني و هرگونه اظهار نظرهاي پيچيده و معما گونه ‏خودداري نماييد.
‏كودك و لكنت زبان ( قسمت هفدهم )
‏در قسمت قبل به شما گفتيم كه چگونه مي توان با پذيرفتن لكنت كودك به درمان آن ‏كمك كرد. اينك در ادامه مي خوانيم…
‏از به كار بردن كلمه « لكنت» به جاي « نارواني هاي كلامي » بپرهيزيد.
‏سعي ‏كنيد از برچسب زدن هاي ناروا اجتناب داشته باشيد . البته در اين زمينه با موارد ‏استثنايي مواجه خواهيم بود. ما تاكنون به انواع مختلف نارواني هاي كلامي طبيعي ، ‏ولو اين كه با فراواني بيشتري ظاهر شوند ، اشاره كرده ايم . فقط زماني كه شكل اين ‏نارواني ها تغيير پيدا مي كند و با خودآگاهي ، ترس و تقلا از طرف كودك توأم مي گردد ‏، به لكنت واقعي تبديل مي شود. بعد از اين است كه شما مي توانيد مشكل گويايي كودك ‏خود را « لكنت زبان»  بناميد. اما اگر واكنش هاي هيجاني زايد كه بدان اشاره كرديم ‏در كودك ظاهر نشود، از لكنت ناميدن نارواني هاي كودك سودي نخواهيد برد.
‏يكي از نظريه هاي بسيار معروف در زمينه لكنت ، اين است كه لكنت زبان كودك زماني ‏شروع مي شود كه اطرافيان كودك به گونه اي نسبت به نارواني هاي كلامي طبيعي او واكنش ‏نشان داده ، چنين وانمود مي كنند كه گويا آنها غير عادي هستند . در نتيجه ي تأثير ‏منفي اين واكنش هاي هيجاني ، كودك سعي مي كند كه از بروز اين نارواني هاي عادي ‏جلوگيري و از تكرار آنها اجتناب كند. لذا هر قدر بيشتر تلاش مي كند ، با نارواني ‏بيشتر صحبت مي كند، و متأسفانه در اينجاست كه دور و تسلسل باطل شروع مي شود . ما ‏تصور نمي كنيم كه اگر مكث ها و صرف تكرار كردن كلمات را لكنت بناميم ، توانسته ايم ‏تنها منبع و يا منشاء اختلال گويايي كودك را مشخص كنيم و يا اين كه با اين برچسب ‏زدن ها ضرورتاً نارواني هاي كلامي كودك به لكنت تبديل مي شود. البته ترديدي نيست كه ‏برايتان بسيار مشكل خواهد بود كه نارواني هاي طبيعي كودك را ، در حالي كه تصور مي ‏كنيد كودك شما لكنت دارد ، بدون نشان دادن واكنش هاي هيجاني زايد و بي جهت بپذيريد