آمار استنباطی

آمار استنباطی

آمار استنباطی

آمار استنباطی

در تحقیقات رفتاری ، معمولا ناچاریم رفتار یک یا چند گروه از افراد یک جامعه را مورد مطالعه قرار دهیم . مسلما شاخص های آماری که از گروه نمونه به دست می آید ، برابر با پارامترهای جامعه نیست . هر چه نمونه ما معرف جامعه مورد نظر باشد ، شانس این که بتوانیم پارامترهای جامعه را از روی آن برآورد کنیم و یا نتایج نمونه را به جامعه تعیمی دهیم بیشتر است .

آمار استنباطی هنگامی موضوعیت پیدا می کند که نمونه گیری وجود داشته باشد . بنابراین وقتی تمام جامعه مورد مطالعه قرار گرفته باشد ، به کار گیری روش های آمار استنباطی موضوعیت ندارند .

در تحقیقات رفتاری ، برای پاسخ گویی به دو نوع سوال ، از آمار استنباطی استفاده می شود .

نوع اول : آیا گروه نمونه به جامعه مورد نظر تعلق دارد یا خیر ؟

نوع دوم : آیا دو گروه مورد مشاهده با هم تفاوت دارند ؟ به عبارت دیگر آیا دو گروه به یک جامعه تعلق دارند یا متعلق به جامعه های متفاوت تعلق دارند ؟

مثال : انجمن بین المللی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی ، به طور مستمر به ارزشیابی ابعاد گوناگون پیشرفت تحصیلی در کشورهای عضو می پردازد . مسلما این انجمن نمی تواند تمام دانش آموزان ملل مختلف را مورد مطالعه قرار دهد لذا بر اساس یک برنامه نظام مند ، و با نمونه گیری ، اطلاعات را جمع آوری کرده و گزارش می کند . بخش عمده ای از گزارش انجمن یاد شده ، به بررسی نوع دوم اختصاص دارد . مثلا آیا پیشرفت در درس علوم نزد کشورها یکسان است یا خیر !؟

حال فرض کنیم ، گزارش های این انجمن را برای کشور بپذیریم . حال مسوول یک استان می خواهد بداند که عملکرد دانش آموزان آن استان با گزارش های انجمن یاد شده برای ایران ، یکی است یا خیر ؟ نمونه ای انتخاب می کند و نتایج را با گزارش انجمن یاد شده مقایسه می کند . این مورد سوالی از نوع اول است .

نتایج حاصل از نمونه ها هیچگاه یکسان نیست ! پس مقداری خطا و احتمال وارد محاسبات وارد می شود .بنابراین در آمار استنباطی فرضیه آزمایی صورت می گیرد و احتمال درستی فرضیه ها به آزمون گذاشته می شود !

با توجه به موارد فوق ، این فرضیه مورد مطالعه قرار می گیرد که ” نتایج حاصل از نمونه با نتایج جامعه یکسان است ” و یا در نوع دوم فرضیه ای که به آزمون گذاشته می شود ، اینست که “نتایج دو گروه یکسان است ” . به بیان دیگر ، مراد این است ، اگر چه نتایج مشاهده شده اختلاف دارند ، اما با احتمالی معین ، تفاوت معنی دار نیست و ناشی از خطای نمونه گیری است ! این فرض یکسانی و یا عدم تفاوت را فرضیه صفر یا پوچ می نامند . بدیهی است که فرضیه مقابل نیز وجود دارد .

احتمال

مواردی که مثال زده می شود ، تقریبا از بدیهیات ، محسوب می شود . اگر یک سکه سالم را پرتاب کنیم شانس آمدن خط ، پنجاه درصد است . اگر یک تای سالم را پرتاب کنیم شانس آمدن عدد 3 برایر با یک ششم است . اگر به یک تست چهار گزینه ای به طور تصادفی پاسخ دهیم ، شانس درست بودن پاسخ یک چهارم است .

حال بیایم هر کدام از موارد بالا را 60 مورد انجام دهیم ، تئوری می گوید ، 30 مشاهده خط ، 10 مشاهده رویه 3 و پانزده پاسخ صحیح باید انتظار داشته باشیم . اما این تئوری است و در عالم واقع زمانی رخ خواهد داد که تعداد دفعات آزمایش خیلی زیاد شود.

تمرین 1 : تعداد دانش جویان یک مرکز ، حسب رشته تحصیلی و جنسیت به شرح زیر گزارش شده است .

✔️  بهترین کیفیت 💯 از 💯
✔️  پشتیبانی 24 ساعته
✔️  مناسب ترین قیمت

◀️  فروشگاه فایل سیدا

دانلود آمار استنباطی