بررسی ظهور حضرت مهدى(عج) از دیدگاه جامعه اسلامى

بر پژوهشگران، صاحب نظران و ارباب دانش پوشیده نیست كه مسأله مهدویّت و اندیشه ظهور حضرت مهدى(علیه السلام) در آخر الزمان، یكى از مسایل بسیار حیاتى اسلام، و از اعتقادات قطعى عموم مسلمانان است، كه شیعه و سنّى در طى قرون و اعصار متمادى همه بر این عقیده اتّفاق نظر داشته و آن را جزء عقاید قطعى خود مى دانند

بررسی ظهور حضرت مهدى(عج) از دیدگاه جامعه اسلامى

عنوان :

ظهور حضرت مهدى(عج)

از دیدگاه جامعه اسلامى

بر پژوهشگران، صاحبنظران و ارباب دانش پوشیده نیست كه مسأله مهدویّت و اندیشه ظهور حضرت مهدى(علیه السلام) در آخر الزمان، یكى از مسایل بسیار حیاتى اسلام، و از اعتقادات قطعى عموم مسلمانان است، كه شیعه و سنّى در طى قرون و اعصار متمادى همه بر این عقیده اتّفاق نظر داشته و آن را جزء عقاید قطعى خود مىدانند.

گرچه وجود این عقیده در اسلام به خصوص در میان شیعیان، از مسایل بسیار حایز اهمیّت، و از اعتقادات بنیادى محسوب مىشود، و از این رهگذر در میان همه مذاهب اسلامى، شیعیان بیش از همه با این عقیده شناخته شدهاند، لذا برخى از افراد ناآگاه و بىاطّلاع، یا لجوج و معاند پیوسته كوشیده و مىكوشند تا این عقیده را در مذهب شیعه محصور كنند، ولى هرگز عقیده به ظهور حضرت مهدى(علیه السلام) در اسلام اختصاص به شیعه ندارد. بلكه عقیده به ظهور حضرت مهدى(علیه السلام) مورد اتّفاق و اجماع همه مسلمین بوده، و كلیّه فِرَق اسلامى در این عقیده باهم اتّفاقنظر دارند، و حتّى فرقه ساخته شده «وهّابیت» نیز آن را جزء عقاید قطعى و مسلّم خود مىدانند و به طور جدّى از آن دفاع مىنمایند، و معتقدند كه: اعتقاد به ظهور حضرت مهدى(علیه السلام) بر هر مسلمانى واجب است، و جز افراد نادان و بىاطّلاع و بدعتگزار، منكر آن نخواهند بود.^{( )}

به طور خلاصه، آنچه از مجموع منابع معتبر حدیثى و تاریخى شیعه و سنّى استفاده مىشود این است كه: مسأله مهدویّت و عقیده به ظهور حضرت مهدى(علیه السلام)یكى از ضروریات دین مقدّس اسلام است كه منكر آن از آیین اسلام بیرون است. از این رو، كلیّه مسلمانان از شیعه و سنّى ـو به طور كلّى عموم اُمّت اسلامىـ عقیده دارند، كه بر اساس روایات وارده، ناچار باید در آخرالزمان (و تاریكترین دوران تاریخ بشر) مردى از خاندان پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) به نام حضرت مهدى(علیه السلام) ظهور كرده، بر همه كشورها مسلّط شود، و دین را تأیید بخشد، و سراسر روى زمین را پر از عدل و داد كند، و او از دودمان پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله وسلم)و از نسل حضرت فاطمه(علیها السلام) است.

از نظر مسلمانان، مسأله «مهدویّت» و عقیده به ظهور مهدى موعود(علیه السلام)یك اعتقاد عمیق دینى و مذهبى، و یكى از مهمترین و حسّاسترین فرازهاى عقیدتى اسلامى است.

این عقیده در اسلام و به خصوص در میان شیعیان، از اعتقادات بنیادى و تردیدناپذیرى است كه هیچگونه شك و تردید در آن وجود ندارد.

عموم مسلمانان و به ویژه شیعیان عقیده دارند كه اعتقاد به ظهور حضرت مهدى(علیه السلام)از ضروریات مذهب است، و اخبار و روایات مربوط به آن حضرت، از طریق شیعه و سنّى به حد «تواتر» رسیده است.⁽

عموم مسلمانان عقیده دارند كه ظهور مبارك مهدى موعود(علیه السلام)كه در روایات متواتر اسلامى با اوصاف: «قُرشى، هاشمى، فاطمى، علوى، حسنى، و حسینى» معرّفى گردیده، و نویدهاى ظهور مبارك آن حضرت سالها پیش از ولادت با سعادتش از زبان مبارك پیامبر عظیم الشأن اسلام(صلى الله علیه وآله وسلم) و خاندان پاكش(علیهم السلام) براى اُمّت اسلامى بازگو شده، یك امر قطعى و مسلّم است.

عموم مسلمانان عقیده دارند كه ظهور مبارك حضرت مهدى(علیه السلام) در آخر الزمان، وعده قطعى خداوند است، و نویدهاى ظهور آن موعود جهانى در قرآن كریم و روایات اسلامى به صورتى گسترده در نهایت وضوح و روشنى بیان شده است.

عموم مسلمانان عقیده دارند كه طبق وعدههاى قرآن كریم و روایات اسلامى، در آینده تاریخ و در آخر الزمان، مردى از اهلبیت به نام حضرت مهدى(علیه السلام) ظهور خواهد كرد كه دین را تأیید، و عدل و داد را آشكار خواهد نمود، و دشمنان دین و انسانیّت چه بخواهند و چه نخواهند، سرانجام او ظاهر مىشود، و بر همه كشورها و ممالك اسلامى مسلّط مىگردد.

در زمان او اسلام جهانگیر مىشود، سراسر روى زمین پر از عدل و داد مىشود، پرچم توحید و یكتاپرستى در همه جهان به اهتزاز در مىآید، دینى جز دین مبین اسلام باقى نمىماند، نظام جهانى بر اساس ایمان به خدا و احكام اسلام استوار مىگردد، بر تمام جهان دین واحد، قانون واحد، نظام واحد، و رهبر واحد حكومت مىكند، و در همه جا صلح و صفا ایجاد مىشود، و حقّ و عدالت پیروز، و ظلم و ستم یكسره از بین مىرود.

عموم مسلمانان عقیده دارند كه با جهانى شدن ظلم و ستم، فساد و تبهكارى و وجود حكومتهاى ظالمانه با معیارهاى غیر عادلانه در سطح جهان، از نقطه نظر رحمت الهى، ظهور مهدى موعود(علیه السلام) یك ضرورت اجتنابناپذیر است كه طبق وعدههاى صریح اسلامى آنچنانكه در قرآن كریم واخبار اهلبیت(علیهم السلام) آمده است، سرانجام باید ظاهر شود; كاخهاى ستمگران را برسرشان فرو ریزد، پرچم حقّ و عدالت را بر فراز گیتى به اهتزاز درآورد، ریشه ظلم و بیداد را از بیخ و بن بركند، و بر ویرانههاى كاخ جبّاران و ستمكاران، جهانى آباد و آزاد بنیان نهد، و انسانها را از زیر یوغ استعباد، استثمار و استعمار رهایى بخشد.

آرى خواننده گرامى! عموم مسلمانان و به ویژه شیعیان، عقیده دارند كه ظهور حضرت مهدى(علیه السلام) یك امر محتوم و مسلّم است كه بدون تردید واقع خواهد شد، و كفر كافران، لجاجت منكران و سرسختى معاندان، در تحقّق اراده و مشیّت الهى، و ظهور منجى آسمانى، كمترین اثرى نخواهد داشت، و از این رو همه منتظر و چشم به راهند، و همه انتظار روزى را مىكشند كه نداى نوید ظهور «منجى موعود» در سرتاسر جهان طنینانداز شده، همه ساكنان روى زمین، طنین آن نداى آسمانى را با گوش خود بشنوند، و از جان و دل اجابت كنند، و سر از پا نشناخته شتابان به سویش روان گردند.

اینك براى اینكه مهدى موعود اسلام را بشناسیم، و بدانیم كه اسلام در زمینه ظهور آن یكتا بازمانده حجج الهى چه نویدهایى را به مسلمانان و مردم جهان داده است، فشرده مطالبى را كه در دریاى ژرف و ناپیدا كرانه متون اصیل اسلامى آمده است در اینجا مىآوریم.

آنچه در مقام معرّفى مهدى موعود(علیه السلام)، در منابع معتبر شیعه و سنّى آمده، بدینقرار است:

«او، حجّت خدا، خاتم اوصیا، رهایى بخش اُمّت، مهدى، منتظر، قائمآلمحمّد(صلى الله علیه وآله وسلم)، صاحب الأمر، صاحب الزمان، عدالتگستر، بقیّة اللّه، صاحب شمشیر، ظاهر كننده دین، خلف صالح، باعث، وارث، صاحب، خالص، صاحب الدار (صاحب خانه) مأمول، مؤمَّل، (امید آینده) نایب، برهان، باسط (گسترنده)، ثائر (انقلابى)، منتقم، سیّد، جابر (ترمیم كننده دین)، خازن (خزینهدار علوم الهى)، امیرامیران، قاتل تبهكاران، آقاى دو جهان، و امام منتظر براى تأسیس حكومت عدل الهى است».^{( )}

پدرش گنج دانش ایزدى، امام حسن عسكرى(علیه السلام)، و مادر بزرگوارش نرجس خاتون بانوى كنیزان جهان از بیتى رفیع و خاندانى جلیل است كه از امام حسن عسكرى(علیه السلام)فرزندى جز آن آخرین حجّت خدا از این بانوى بزرگوار نمانده است.^{( )}

در سال 255 هجرى قمرى، در سپیدهدم پانزدهم ماه شعبان در شهر «سامرّا» پایتخت عبّاسیان چشم به جهان گشود.^{( )} نامش، نام پیامبر ـمحمّد(صلى الله علیه وآله وسلم)ـ و كنیهاش كنیه پیامبر ـابوالقاسمـ است.

«ولادت با سعادتش از دشمنان پنهان ماند، و نام و نشانش از بدخواهان در نهان; زیرا حكومت خونآشام وقت و دستگاه ستمگر خلافت، سخت در پىاو و مشتاق یافتن و نابود ساختنش بود، و تمام نیروى خود را در اطراف خانه امام حسن عسكرى(علیه السلام)متمركز كرده و دهها جاسوس به كار گرفته بود، و بر هر جاسوسى، جاسوسى دیگر گمارده بود تا از ولادت ولىّ خدا حضرت بقیّة اللّه(علیه السلام)آگاه شده، نور خدا را خاموش كند، ولى مشیّت خداوند بر آن تعلّق گرفته بود كه حجّت خود را از گزند دشمنان حفظ كند».^{( )}

با شهادت پدر بزرگوارش امام حسن عسكرى(علیه السلام) در شب هشتم ربیع الاول سال 260 هجرى قمرى، بار دشوار و توانفرساى امامت بر دوش او نهاده شد، و به فرمان حكمتآمیز پروردگار، از مردم «غیبت» اختیار فرمود.^{( )}

دوران غیبت آن حضرت دو بخش متمایز دارد:

1 ـ غیبت صغرى یا كوتاه مدّت ـسال 255 تا 329 هجرىـ كه در این دوره شیعیان مىتوانستند توسط سفیران چهارگانهاش با آن حضرت تماس بگیرند و با وى ارتباط برقرار كنند.

این چهار تن نایب خاص، كه شیعیان مىتوانستند در دوران غیبت صغرى توسط آنها با حضرت مهدى(علیه السلام) تماس بگیرند و مشكلات خود را به ناحیه مقدّسه برسانند و پاسخهاى لازم را دریافت نمایند، عبارتند از: جناب عثمان بن سعید عمروى، محمّد بن عثمان بن سعید، حسین بن روح نوبختى و على بن محمّد سمرى، كه با رحلت او باب «نیابت خاص» بسته شد.

2 ـ غیبت كبرى یا بلند مدّت كه تا امروز ادامه یافته است. در این دوره سفیر و نایب خاصّى براى آن حضرت نیست، و راه تماس رسمى و آشكار براى مردم وجود ندارد. و بر آنهاست كه از نوّاب عام امام(علیه السلام)ـیعنى از فقهاى پارسا وخویشتندارـ پیروى كنند.^{( )}

غیبت صغرى از همان لحظه ولادت حضرت ولى عصر(علیه السلام) آغاز مىشود^{( )} و تا روز وفات چهارمین سفیر حضرتش ادامه مىیابد^{( )}ولى دوران سفارت، از رحلت حضرت امام حسن عسكرى(علیه السلام) آغاز شده و تا وفات علىبن محمّد سمرى، امتداد مىیابد.^{( )}

بنابراین، طول غیبت صغرى 74 سال تمام، و مدّت سفارت سفیران چهارگانه 69 سال و شش ماه و پانزده روز است.

به هر حال، نهانزیستى آن حضرت بدین معناست كه دور از چشم مردمان ولى زیر همین آسمان كبود بسر مىبرد. اگر برخوردى هم برایش پیشامد كند، اغلب ناشناخته مىماند و دیدارهایش با شیعیان تنها به اذن خداست.

هم اكنون ـسال 1414هجرى قمرىـ نزدیك به 1159 سال از عمر شریفش مىگذرد و بنا به اراده و مشیّت حكیمانه الهى، هنوز شاداب، جوان و نیرومند است.^{( )} و این حالت كهنسالى و نافرسودگى او، بهترین محك براى رسوایى و سیهرویى دروغگویان و دروغ پردازان «مهدىنما» و مدّعیان مهدویّت است.

مهدى قائم(علیه السلام) وارث نهایى فضایل و كمالات انبیاء و اولیاء خداست. در خرد و دانش از همه پیشتر است، و در طاعت و عبادت و بندگى از همه پیشروتر، و در كرم و بخشش از همه پیشگامتر، و در شجاعت و شهامت و رشادت از همه پیشتازتر است.^{( )}

از كنار خانه كعبه ـمكّه مكرّمهـ قیام شكوهمند خود را آغاز مىكند، نخبهترین پارسایان دلیر، و برگزیدهترین جنگاوران پرهیزكار آن زمان كه 313 نفرندـ هم شمار یاران پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) در جنگ بدرـ به دورش حلقه مىزنند، و چون دژى محكم و استوار او را در میان مىگیرند.

خبر ظهور او به سرتاسر جهان مىرسد، و چون دههزار نفر از مردمان دیندار و یكدل و نیرومند ـهمشمار یاران پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) در فتح عظیم مكّهـ به یاریش بشتابند و فرمانش را گردن نهند از مكّه بیرون مىآید^{( )} و با نبردى آزادىبخش و سختخونین، ملّتهاى اسیر و به دام افتاده را رهایى مىبخشد.

سپاه پیروزمند آن یگانه منجى عالم كه در هیچ برخوردى شكست نمىخورد^{( )} سراسر گیتى را تسخیر مىكند، تمامى دولتهاى ستمگر و باطل را از روى صفحه زمین، بر مىاندازد، و حكومت واحد جهانى را بر اساس موازین عدالت اسلامى تشكیل مىدهد^{( )}، فرمانروایى زمین به بندگان صالح، شایسته و نیككردار خدا مىرسد، و ستمدیدگان و مستضعفان، وارث ثروتها، نعمتها و قدرتها در پهنه گیتى مىشوند چنانكه خداوند متعال مىفرماید:

(وَنُرید أنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِینَ اسْتُضعِفُوا فِی الأَرْضِ، وَنَجْعَلَهُمْ أئِمّةً وَنَجْعَلَهُمُ الوارِثِینَ).^{( )}

«وما اراده كردهایم كه بر كسانى كه در روى زمین به ضعف كشیده شدهاند، منّت نهاده، آنها را پیشوایان و وارثان زمین قرار دهیم».

در سایه چنین حكومتى، ظلم، جور، جفا، تعدّى و تجاوز، و جنایت و خیانت ریشهكن مىگردد.^{( )} و برادرى و برابرى و عدالت و محبّت، همه جا را فرا مىگیرد.^{( )} تعالیم سعادتبخش اسلام به بهترین شكل به اجرا در مىآید، و آئین جاوید رسول اكرم(صلى الله علیه وآله وسلم) بر همه سرزمینها سایهگستر مىشود.^{( )}

در تمام معابدى كه غیر خدا پرستش مىشد تنها خدا را مىپرستند، و همگان به كیش توحید مىگرایند^{( )}، و آنها كه به هیچرو در برابر منطق و برهان سرفرود نمىآورند و هنوز به وسوسه نفس و ابلیس، به بتها و طاغوتها دلبستگى تامّ وتمام دارند و به حكومت «اللّه» به هیچوجه گردن نمىنهند، نابود مىگردند.^{( )} و جانیان، زورگویان، آشوبگران و گردنكشان همگى از بین مىروند.

انتقام خون شهیدان راه حق ـ بویژه سرور آزادگان حضرت حسین بن على(علیه السلام)ـ از جلاّدان وخونخواران گرفته مىشود.^{( )}

زمین، بركات بىشمار خود را نثار مقدم مبارك حضرتش مىنماید، و گنجهاى پربهایش را براى او آشكار و پدیدار مىسازد. همهجا سبز، خرّم، شاداب و شكوفا مىگردد، آسمان نیز نعمتهاى بىمانندش را بر زمین فرو مىبارد. فراوانى نعمت و بركت، به گونهاى زندگى را براى مردم شیرین و دلپذیر مىسازد كه مردگان آرزوى برگشت به دنیا و زندگى دوباره را مىكنند.^{( )}

حضرت مهدى(علیه السلام) دست عنایت خود را بر سر مردم مىگذارد، و با پرتوى از ولایت، به آنان رشد عقلانى و كمال اخلاقى مىبخشد.^{( )} و زمین به نور پروردگار جهان، پر فروغ و درخشان مىگردد.

هركجا ویرانهاى باشد، به فرمان حضرتش آباد مىشود. أمن وأمان بر همهجا سایهافكن شده، و ترس، هراس و نگرانى از میان مىرود تا حدّى كه زنى تنها، با زیب و زیور، مسافتى طولانى را مىپیماید بدون آنكه هراسى از راهزنان یا درندگان به دل راه دهد.^{( )}

اموال عمومى وثروتهاى همگانى را میان مردم یكسان بخش و پخش مىنماید،^{( )} و مردم آنچنان دست گشاده و سخاوتمند و مهربان خواهند شد كه انسان حاجتمند، بدون آنكه لازم باشد تمنّایى كند یا تقاضایى بر زبان آورد یا دست نیاز به سوى این و آن دراز كند، از جیب برادر ایمانى خود به اندازه نیاز بر مىدارد، و پس از فراغ و گشایش، آن را باز مىگرداند.^{( )}

تعلیم و تربیت در زمان آن حضرت گسترش مىیابد; حضرتش چندین برابر علوم و معارفى را كه فرستادگان الهى براى بشر آوردهاند، آشكار مىسازد.^{( )}

سطح دانش مردم آنچنان بالا مىرود كه زنان، در خانه یاراى آن را دارند كه بر پایه كتاب خدا و سنّت پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) قضاوت كنند.^{( )}

خلاصه مطلب آنكه، روزگار زرّین تاریخ بشر، كه مصلحان و اندیشمندان جهان به نامهاى گوناگون چون: «مدینه فاضله»، «شهر آفتاب»، و سرزمین «الدورادو» از آن یاد كردهاند^{( )} همین دوران است كه نوید تحقّق حتمى و قطعى آن در یك آیه از آیات قرآن مجید به اجمال آمده است آنجا كه خداى عزّوجلّ مىفرماید:

(وَعَدَ اللّهُ الَّذِینَ آمَنوُا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذینَ مِنْ قَبْلهِمْ، وَلَُیمَكِنِنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذی ارْتَضى لَهُمْ وَلَیُبَدّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوفِهِمْ أَمْناً یَعْبُدونَنِی لایُشْرِكُونَ بِی شَیْئاً وَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذلِكَ فَأُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ).^{( )}

«خداوند به كسانى از شما، كه ایمان آورده و عمل نیك و شایسته انجام دادهاند، وعده داده است كه حتماً آنها را خلیفه روى زمین خواهد گرداند، همانگونه كه مردم پیشین را خلافت روى زمین بخشید. و دین و آیینى را كه برایشان پسندیده در سراسر جهان گسترده و پابرجا خواهد ساخت، و ترس و هراسشان را به آرامش وامنیّت مبدّل خواهد نمود، آنچنانكه همگان تنها مرا پرستش نمایند، و چیزى را شریك من قرار ندهند و بعد از آن هركس كه كافر شود از پلیدان و بدكاران خواهد بود».

در این آیه قرآن، چهار نوید اساسى به مؤمنان صالح داده شده است:

1 ـ حكومت واحد جهانى بارهبرى آخرین حجّت خدا حضرت مهدى(علیه السلام) به وسیله مردمان صالح و با ایمان اداره خواهد شد.

2 ـ نظام كامل و عالى اسلامى در سراسر گیتى، برقرار خواهد شد و قوانین نجاتبخش و سعادتآفرین اسلام دقیقاً به مرحله اجرا در خواهد آمد.

3 ـ بیم و هراس توده مردم به آسایش و امنیّت مبدّل خواهد گشت.

4 ـ همگان، خداى یكتاى بىهمتا را خواهند پرستید، و هرگونه شرك، كفر و بتپرستى ریشهكن خواهد گردید.

چكیده و عصاره این چهار برنامه، همان جمله معروف و مشهورى است كه شیعه و سنّى در كتابهاى معتبر خود نقل كردهاند، و بیش از هر عبارت دیگرى در مورد خروج قائم آلمحمّد(علیه السلام) بر زبان مبارك پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) و دودمان پاكش(علیهم السلام)جارى گشته كه فرمودهاند:

«یَمْلأُ الأَرْضَ قِسْطاً وَعَدْلاً كَما مُلئِت ظُلماً وجَوْراً».^{( )}

«سراسر روى زمین را پر از عدل و داد مىكند، همانگونه كه پر از ظلم و جور شده است».

زمان ظهور منجى عالم تعیین نشده است.^{( )} سبب این «نامعیّنى»، وابستگى مستقیم زمان ظهور به پندار و گفتار و كردار آزادانه مردم است.

این بود فشرده آن چیزى كه جامعه اسلامى و به خصوص شیعیان دوازده امامى درباره مهدى موعود(علیه السلام) و ظهور او، بدان عقیده دارند، و چشم به راه هستند، و از همه منادیان آزادى و مدّعیان بشر دوستى كه به دروغ، هر روز در گوشهاى از جهان نداى آزادى سر مىدهند ولى خود در فرصتهاى مناسب آزادى را از ریشه و بن بر مىكنند، بیزارند، و تنها در انتظارِ ظهور آن یگانه منجى آسمانى و مصلح الهى بسر مىبرند.

✔️  بهترین کیفیت 💯 از 💯
✔️  پشتیبانی 24 ساعته
✔️  مناسب ترین قیمت

◀️  فروشگاه فایل سیدا

دانلود بررسی ظهور حضرت مهدى(عج) از دیدگاه جامعه اسلامى